[MGSA-L] Βλάχοι, βλαχαδερά και εθνικοί ευεργέτες

[Christos D. Katsetos]

Η χρήση του "μειωτικού" (κατ'ουσίαν υβριστικού) λήμματος 
“βλαχαδερό” είναι άκρως προσβλητική για τους Βλάχους Έλληνες.   

Το λήμμα “βλαχαδερό” κ. "βλαχαντερό" αναφέρεται στο λεξικό 
Μπαμπινιώτη ως "μειωτικό" ^ τουτέστιν, "ο επαρχιώτης", "αυτός 
που συμπεριφέρεται σαν αγροίκος" [ΕΤΥΜ. <βλάχος + άντερο με
καταβιβασμό του τόνου] (Βλ. Λεξικό της Νέας Ελληνκής Γλώσσας.
Β' Εκδοση -- Β' Ανατύπωση, 2005).

Σημειωτέον ότι το εν λόγω λήμμα δεν αναφέρεται στα λεξικά των
Ανδριώτη και Δημητρακόπουλου. 

Αλγεινή εντύπωση προκαλεί η χρήση της λέξεως “βλαχαδερό” 
από επώνυμο καθηγητή και τακτικό αρθρογράφο έγκριτης Αθηναϊκής
εφημερίδας μέσα από την φράση “να εξοβελίσουν το κιτσαριό του
βλαχαδερού εντυπωσιασμού, τον αισθητικό εκβαρβαρισμό που έχει
επιβάλει η αγραμματοσύνη...” 
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_28/08/2011_454150

Η χρήση της επίμαχης λέξεως όχι μόνο στερείται στοιχειώδους 
σεβασμού και ευαιθησίας έναντι μιας πληθυσμιακής ομάδας με 
μακραίωνη ιστορική διαδρομή άρρηκτα συνδεδεμένη με την 
νεοελληνική εθνογένεση, αλλά προκαλεί βαθύτερους 
ψυχοκοινωνικούς προβληματισμούς υπαρξιακού χαρακτήρα. 

Στον αντίποδα επικρατεί η άποψη/αντίληψη ότι ο αρθρογράφος 
εν προκειμένω χρησιμοποιεί ορθά την συμβατική έννοια της λέξεως
"βλαχαδερός". 

Οι όροι "βλάχος", "βλαχαδερό" όπως και άλλα συναφή μειωτικά
παράγωγα έχουν εξελιχθεί από υβριστικά λήμματα σε δόκιμους και
συμβατικούς όρους του τύπου "γύφτος", "γύφτικα", "γυφτιά",
"γυφτάκι", "γυφταρειό" κ.ο.κ. 

Δεν θα επεκταθώ εν προκειμένω σε όσα αφορούν την τεράστια
συμβολή του βλαχόφωνου Ελληνισμού στην δημιουργία του 
σύγχρονου Ελληνικού κράτους. Ωστόσο, οφείλω να επισημάνω ότι
οι βλαχόφωνοι του Γένους είχαν σημαντική -αν οχι καθοριστική- 
συμμετοχή στη διαδικασία της συγκρότησης της Ελληνικής Παιδείας
πολύ πριν απο την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους (το οποίον και
κληροδότησαν με απαράμιλλη γενναιοδωρία).

Βλ. σύγγραμμα του Ν.Ι. Μέρτζου “Η ΒΛΑΧΟΦΩΝΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ” 
Εκδόσεις Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη, 2011
http://media.ems.gr/ekdoseis/ektos_seiras/ekd_eksi_mertzos_vlahofoni_romiosini_24.pdf

Τους Βλάχους ευεργέτες της γενέτειρας πατρίδας μας τιμήσαμε 
σήμερα Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου, 2011 σε πανηγυρική εκδήλωση που
έλαβε χώρα στο Ζάππειο Μέγαρο της ελληνικής πρωτεύουσας.
http://www.vlahoi.net/articles/events/3/408-oi-vlahoi-timoyn-tous-ethnikoys-evergetes-zappeio-megaro-savvato-17-septemvriou-2011.html
http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=309586

Αντί επιλόγου παραθέτω απόσπασμα από παλαιότερο άρθρο του Καθηγητή
Α. Κωτίδη με τίτλο "Ρατσισμός και πολιτική ορθότητα -- Οι καλοί
τρόποι είναι απαραίτητο λιπαντικό στη μηχανή των ανθρώπινων σχέσεων" δημοσιευθέντος στη στήλη "Γνώμες" της εφημερίδας "ΤΟ ΒΗΜΑ" 
(ημερομηνία δημοσιεύσεως: 12/05/2002).
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=142484

"Θα πρότεινα ακόμη να μη θεωρούμε αφελείς τους Αμερικανούς
που έχουν απαλείψει λέξεις από το λεξιλόγιό τους και τις έχουν
αντικαταστήσει με άλλες στο όνομα της πολιτικής ορθότητας. Ο,τι
υπάρχει στο λόγο, αργά ή γρήγορα ριζώνει και στον ψυχολογικό 
προσανατολισμό, γίνεται μέρος της κοσμοαντίληψής μας." 

http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=142484
Copyright © Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη Α.Ε.
For "Fair Use" and for educational purposes only.


Χρίστος Δ. Κατσέτος 
Καθηγητής  
Drexel University College of Medicine
Φιλαδέλφεια, ΗΠΑ

Christos D. Katsetos, MD, PhD, FRCPath
http://www.drexelmed.edu/Home/AboutOurFaculty/ChristosKatsetos.aspx
http://www.stchristophershospital.com/find-a-physician/120